શ્રુતિસ્તરનું પ્રતિમાન

• શ્રુતિસ્તરનું પ્રતિમાન હર્બિરાયન પ્રતિમાન પણ કહેવાય છે. 
• અર્થવિહીન શિક્ષણ પણ કહેવાય છે. 
• અધ્યાપન એટલે કાર્યનું પત્ર જે અધ્યયનના ઉદ્દેશ્યથી થાય છે. 
• વિષયવસ્તુને સમજ,ઉપયોગ,તર્ક જાણ્યા વગર બાળક પોતાની સ્મૃતિમાં યાદ કરે છે. 

મુખ્યઘટકો:-

1. કેન્દ્ર 
2. વિષયવસ્તુની રજૂઆતના સોપાનો 
3. સામાજિકતંત્ર 
4. પ્રેરણા 
5. આધારતંત્ર 

વ્યાખ્યા:- 

મોરિસ એલ બિગે 

"એવું અધ્યાપનકાર્ય જે હકીકતો,સત્યો,તથ્યો,સ્ંક્લ્પના,સિદ્ધાંતો વગેરે સામગ્રી નો સ્મૃતિમાં ધારણા કરવા પર ભાર મૂકે છે."

લાક્ષણિકતા:-:-

1. સોથી ઓછું ચિંતનશીલ સ્તર છે. 
2. કેન્દ્રસ્થાને બાળકની સ્મૃતિ છે. 
3. વિધાર્થી ની સ્ક્રીયતા લઘુત્તમ છે. 
4. બાળકોને વિષયવસ્તુને સમજ,તર્ક,ઉપયોગ કરે. 
5. ગોખણપટ્ટીને ઉત્તેજન આપે છે. 

ફાયદા:- 

• બાળક સ્મરણશક્તિનો વિકાસ થાય. 
• માનસિક સ્થિતિ કેળવાય. 
• નાના સ્ંક્લ્પનાને યાદ રાખવા. 
• ગ્રહણશક્તિ તેજ બને. 
• શિક્ષક પક્ષે લાભદાયી છે. 

ગેરફાયદા:- 

• બાળકના જ્ઞાનાત્મક કૌશલ્યની શક્તિનો વિકાસ થતો નથી. 
• ગોખણપટ્ટીને પ્રોત્સાહન મળે. 
• પરિણામ પર અસર કરે. 
• વર્ગનિયંત્રણ જ્ળવાતું નથી. 
• બાળકોનો વ્યક્તિત્વ વિકાસ થતો નથી. 
• અધ્યયન નિરસમય બને. 
• શિક્ષકપક્ષે ભારણ વધુ છે.
• વિષયવસ્તુ ભૂલી જવાની સંભાવના છે.